Хуш омадед ба сомонаи Наврӯзи


Аъанаҳои наврӯзӣ


7-Син

Сабзӣ - рустоиён себро дар хумҳои вижае нигаҳдорӣ мекарданд ва пеш аз Наврӯз ба якдигар ҳадя медоданд. Себ бо зоиши хум нисбат дорад. Бадин сурат ки аглаби дарвеше себро аз васат нисф мекарданд ва ниме аз онро ба зан ва нимаи дигарро ба шавҳар медоданд. Бадин тартиб мард аз аъким будан ва зан аз нозои раҳо мешуд.

1Суманак - Аз чавонавои тоза расидаи гандум сохта мешавад. Аз ончое кифарухархо боиси руидани гиё он ва чавона задани онхо мешаванд, хурдани ин чавонахое борур сабаби неруманд ва бовари дар тамоми сол мегардад.

1 Сабзаи навдамида - Сабзаҳоро ба теъдоди ҳафт ва ё дувоздаҳ, ки шумори муқаддаси бурҳо аст, дар қобҳои гаронбаҳо сабз мекунанд. Дар кохи подшоҳон 20 руз пеш аз Навруз дувоздаҳ сутун аз хишти хом бар меоварданд ва бар руи ҳар як аз онҳо яке аз ғаллотро мекоштанд, хуб руидани ҳар як аз онҳоро ба фоли нек мегирифтанд, ки он дона дар он сол пур бор хоҳад буд. Дар шашуми Навруз он ғаллотро мечиданд ва ба нишонаи баракат ва бовари дар толор пахш мекарданд. Хонаводаҳо маъмулан се коб аз сабзаҳоро ба нишонаи "хумат, хухт ва хуришт" бар хон мениҳоданд ва бар руйи онҳо гандум, н ав ва арзан, ки хуроки аслии мардум буд сабз мекарданд. Ранги сабзи онҳо ранги милли ва мазҳабии ирониёне буд ва хони наврузиро зиннат мебахшид.

Себ - рустоиён себро дар хумҳои вижае нигаҳдори мекарданд ва пеш аз Навруз ба якдигар ҳадя медоданд. Себ бо зоиши хум нисбат дорад. Бадин сурат ки аглаби дарвеше себро аз васат нисф мекарданд ва ниме аз онро ба зан ва нимаи дигарро ба шавҳар медоданд. Бадин тартиб мард аз аъким

будан ва зан аз нозои раҳо мешуд.

 


Сирпиёз
1 Рустании табобатшаванда буда, дар таркибаш витамини В, С дорад. Дар Чини кадим аз сирпиёзчизое тайёр мекардаанд, ки онро чавхари чавони меномиданд. Олимони амрико исбот намудаанд, ки истеъмоли сирпиёз метавонад садди рохи сарзадани бемории саратон гардад.

Самбуса

Хуроки милли. Аз орди гандум, пиёз, киммаи гушт, зира ва алафхои бахори тайёр карда мешавад. Самбуса дар танурхо ва тафдонхо мешавад. Бисёр хуштамъу лазиз аст. Дар арафаи Навруз ва рузхои бахори самбусаи алафиро бисёртар.

Сипанд

Рустании дорувори. Барои амрози руи, калб ва меъда истифода мешавад. Буи хуш дорад. Зидди зуком. Дар ахди кадим ба оташ меандохтанд, то буи хуш дихад. Барои радди куввахои нопок онро дуд мекунанд. Ёдгоре аз оини зардуштист.

7-Шин

1Шакар

Маводичизои хуштамъ аст. Ба инсон кувват медихад. Дар таркиби нон, картошка, меваву сабзавот мавчуд аст. Номхои гуногун дорад: дар шир -лактоза, дар ангур – глюкоза, дар дигар меваиот-фруктоза ва дар лаблабуву найшакар-сахароза. Ба ривояте шакар бори аввал дар ахди шох Чамшед аз найшакар хосил карда шудааст.

1 Шир

Нахустин чизо барои одамон ва хайвонот. Аз об ва сафеда иборат аст. Дар таркибаш витаминхои А, В, С, Д, К дорад. Зуд хазм мешавад. Таъми тамоми гизохоро ба шир нисбат медиханд, яъне ширин. Беетарин шир шири гавазн бахисоб меравад, ки аз 63,3% об, 22,5% рав?ан, 10,3% сафеда ва36,7% маводи дигар иборат аст. Шири гов дар таркиби худ 87,3% об, 3,8% равган, 3,2% ч анд дорад.

2Шамъ

Ёдгоре аз оташи зардушти. Рамзи шодиву хуррами, шикасти зулмот ва равшаниву зиё. Нур медихад. Месузад, ба дигарон фуруг мебахшад. Нишонаи офтоб, мехру мухаббат, бахт ва дилгарми.
2Шарбат

Ширинии равон, афшураи мева: анор, себ, зардолу, олболу ва. Кувватдихандаи дил ва акл, фарах бахшандаи рух, шиканандаи ташнаги. Дорои витаминхои А, В, С, Д, Е мебошад.
2 Ширбиринч
Таъоми милли. Аз шир, биринx, об, намак ва равuан тайёр карда мешавад. Бисёртар хамчун хуроки субкона истеъмол карда мешавад. Ниёгони мо ширбиринxро хамчун хуроки пайгамбарон дониста, онро дар маъракахо пешкаши мардум мегардониданд. Ин таъом аз витаминхои А В С бой буда, истеъмоли он барои организми инсон фоидаовар аст.

Шакар


Маводи ч изои хуштамъ аст. Ба инсон кувват медихад. Дар таркиби нон, картошка, меваву сабзавот мавчуд аст. Номхои гуногун дорад: дар шир -лактоза, дар ангур – глюкоза, дар дигар мевачот-фруктоза ва дар лаблабуву найшакар-сахароза. Ба ривояте шакар бори аввал дар ахди шох Чамшед аз найшакар хосил карда шудааст.

Шинн. (Ширини)

Шакари моеъ. Аз тут, ангур, харбуза ва тарбуз бо рохи чушонидан тайёр карда мешавад. Нисбати шарбат г афстар буда, барои рафъи хунукии рохои нафас истифода мешавад.