Дар сарои нави аробакашон,
Дар таги сершоху барг чанор
Рафтуо доштанд беором
Тӯда-тӯда аробаҳои қатор.

Мардуми мо аробаро он вақт,
Беҳтарин нақлиёт медонист.
ӯ гумон менамуд, ки ҳаргиз
Бе ароба наметавонад зист.

Дар миёни аҳолии кишвар
Буд номи аробакаш машҳур,
З-ин сабаб ҳам нагаштааст ҳанӯз
Ҳасан аз лавҳи хотири мо дур.

Мардуми водии Ҳисор онро
Ҳасани аспбоз, мегуфтанд.
Аҷали роҳҳои пурхатару
Ҳар нишебу фароз мегуфтанд.

Аз паи корҳои боркашӣ
Ҳафтаву моҳ бедарак мерафт.
Гаҳ барои керосину гӯгирд,
Гаҳ ба овардани намак мерафт.

Ҳеҷ гоҳе надошт тарсу ҳарос
Ҳасан аз гармселу боди сард,
Дар ҳама ҳол худ ба худ мегуфт:
“Мард бояд мудом бошад мард”.

Ба сараш монда лабшикан тоқӣ
Ҳасани мо ғами зиёд надошт,
Набароварда мӯи лаб, худро
Дар сафи мардҳо ҳамепиндошт.

Дошт дар дил Ҳасан таманное,
Ки чунин аспи бодпо дорад,
Ҷуфт карда аробаро ба саманд
Ин қадар сайру гаштҳо дорад.

Ба гумонаш, ки ҳеҷ маҳлуқе
Нест аълотар аз саманди ӯ.
Гар бихоҳад аз осмон ояд
Тезпар боз ҳам ба банди ӯ.

Гар нишинад ба асп дар наздаш
Бодро, раъдро мутеъ кунад,
Бағали танги кӯҳсоронро
Аз қадамҳои худ васеъ кунад.

Гар ба сағрии аспи оламгард
Аз сари шавқ тозиёна занад,
Ба рухи моҳу офтоб Ҳасан,
Даст гӯё ки ғолибона занад.

Асп — зотӣ, ароба — қӯқандӣ,
Дар бадан дошт чакмани моҳут,
Шахси танҳову як сару ду гӯш
Ҳамаи давлати Ҳасан ин буд.

Менамуд ӯ гумон, ки танҳоӣ
Ба кас аз ҳар чӣ ҳаст афзалтар,
Сари танҳо ҳамеша озод аст
Аз ғами рӯзгору хонаву дар.

Ба куҷое, ки ихтиёр кунад,
Меравад бемалол, бепурсиш,
Дар куҷое, ки афтаду хезад,
Касе онро намедиҳад ташвиш.

Гарчи худ як каси муҷаррад буд,
Дӯст медошт тӯй хӯрданро,
Дар ароба савор карда ба тӯй,
Қӯша-қӯша арӯс бурданро,

“Нақшҳои калон”-и мардонро,
Рақси мавзуни наварӯсонро,
Пойандоз паҳн карданро,
Чашмакӣ кардани ҷавононро.

Гирдгардии гирди гулханро,
Ғазал аз духтарон шуниданро,
Аз таги пои келину домод
Тангаву қандалот чиданро.

Хабарӣ буд ба тӯй як бегоҳ
Ҳасани тӯйхоҳи базмталаб,
Карда бар тан лабоси идиро
Рафту аз тӯй пас наёмад шаб.

Ҳасан имшаб арӯси нав овард,
Ҷилави аспро гирифта ба тӯй,
ӯ ба домод ҳар замон мегуфт,
Ки “ман овардам ин арӯси накӯй!”

Чун даромад ба тӯйхона Ҳасан
Тӯй ҷӯшиду шӯъла зад гулхан.
Кард рухсораҳои аҳли тӯй
Гулхани осмонбаро равшан.

Хизмати тӯи наварӯсонро
Ҳасан аз ҷону дил адо мекард,
Меҳри худро ҷавони дидадаро
Дар дили аҳли тӯй ҷо мекард.

Чӣ шабе буд, ки дар он манзил
То саҳар базми осмонкаф шуд.
То саҳар гӯши мардуми қишлоқ,
Ба садои нақораву даф шуд.

Писарон чобукона рақсиданд,
Духтарону занон латифу ҳалим,
Дар чунин шаб чӣ гуна кас накунад
Дилу ҷонро ба дилбарон тақдим.

Балки имшаб аробакашро ҳам
Кард мафтун суруди маҳбубе,
Қади ларзону рақси мавзуне,
Чашми ҷодугаре, дилошӯбе.

Ба Ҳасан дам ба дам нигаҳ мекард
Духтаре аз канор дуздида,
Ноз мекарду рӯйро метофт
Зери лаб нозукона хандида.

Ҷониби наварӯсҳо то субҳ
Бо ҳасад балки менамуд нигоҳ,
Борҳо балки аз дилаш гузаронд:
Ҳама ҷуфтанд, ӯ чаро танҳо?

Балки мехост сурати ёре
Абадӣ нақш дар дилаш бандад.
Балки мехост бо дилороме
Баъд аз ин умрбод пайвандад.

Ҳасани тӯйрав парешонҳол
Омад аз тӯйхона вақти саҳар,
Омад, оре, аробакаш ба сарой
Буд авзои он вале дигар.

* * *
Илм омӯхтан ба кас торафт
Мисли обу ҳаво зарур афтод.
Давлати мо ба рӯи фарзандон
Дари донишкада васеъ кушод.

Рӯзе аз рӯзҳо ба дасти мо
Аз ҳукумат расид ҳуҷҷати роҳ.
Ҷониби Тошканд мерафтем
Илмҷӯ, фанталаб, саодатхоҳ.

Ба Ҳасан мо муроҷиат кардем,
То ба Тирмиз бо ароба барад,
Бурда мора сиҳат-саломат ӯ
То ба кондуктори вагон супарад.

Ҳасан аз нисфи рӯз то бегоҳ
Гашт бо аспи хеш овора, —
Шуст, ҷорӯб кард, нағз хӯронд
Бедаву коҳу ҷав — ду-себора.

Ҳасан аз нисфи рӯз то бегоҳ
Кард аз меҳр аспро зилу бом,
Корҳои зарурии худро
То дами гашти рӯз дод анҷом.

Се нафар дар ароба биншаста
Сафари дурро нишон кардем,
Аспи овозадорро акнун
Дар раҳи дур имтиҳон кардем.

Буд ҳамроҳ дар сафар бо мо
Доктори меҳрубон Иван Кузмич,
Якта портфел, кампали мӯин
Дошт дар дасти хеш, дигар ҳеҷ.

Нарм кардем мо таги онро
Бо хасу бо пахол, бо кампал,
Ҷой додем дар аробаи худ
Ба куҳансол доктор аввал.

Мегузашт аз миёни кӯчаи танг
Зада зангӯларо аробаи мо,
Дар сари бомҳои Душанбе
Шуд тамошои одамон барпо.

Аз лаби бомгӯшае мекард
Ба Ҳасан духтаре ҳамеша нигоҳ
. Ба ҷавони аробакаш медод
Гӯиё аз нигоҳ тӯшаи роҳ.

Лаб-лаби бом омад он тозон
Гул ба тори сари Ҳасан афшонд,
Пайкари мисли кӯҳ сангинро
Гули нозук бубин чӣ сон ларзонд.

Як нигаҳ кард сӯи бом Ҳасан,
Гуфт: - Ин ҳосили шаби тӯй аст,
Ин ҳамон шӯхчашми ширинкор,
Ин ҳамон дӯстрӯю дилҷӯй аст.

Ҳама шабҳои фасли тобистон
Ба сафаркардагон фараҳноканд,
Аспҳо, одамон дар ин сон шаб
Нафасозоду чусту чолоканд.

Ба сари кас насими форами шаб
Гули саҳрову кӯҳро резад,
Аз набототи дашту домани кӯҳ
Нолаи чирчирак ба по хезад.

Дар чунин шаб дарахтҳо гиранд
Нафаси тоза аз ҳаво ором.
Пой мемонд мунтазам дар роҳ
Асп бо ғиҷҷаси ароба мудом.
                     <<<