Мирзо Турсунзода

ПИСАРИ ВАТАН

I
Падар мезад нишаста назди фарзанд,
Варақ заррин китоби ҳикмату панд.

Ба ӯ мехонд дарси навҷавонӣ,
Саросар достони қаҳрамонӣ:

Гаҳе аз мардии Фарҳод мегуфт,
Гаҳе аз Хусрави бедод мегуфт;

Гаҳ аз виҷдони Лайлии гуҳарпок,
Гаҳ аз фарёди Маҷнуни ҷигарчок;

Гаҳ аз Заҳҳоки морон достоне,
Гаҳе аз ҷанги Оҳангар баёне;

Ба фарзандаш падар мегуфт такрор,
Ки ин панди маро дар гӯши худ дор,

Дар ин дунё ҳар он чизе, ки дидам,
Ҳар он чизе, ки аз мардум шунидам,

Сухан аз ашку аз занҷир буданд,
Зи шӯри халқи бетақсир буданд.
Шараф чизи таҷовузнопазир аст,
Ҳар он кас, ки шараф дорад, кабир аст,

Муқаддас дошт ҳар кас ки шарафро,
Набинад ҷабру зулми нохалафро.

Барои бахти хандони чунин рӯз
Намудам ҷанг бо хасми ҷаҳонсӯз,

Ба дастам буд теғи партизонӣ
Дурахшон чун чароғи зиндагонӣ.

Диёре, ки ба рӯи туст хандон,
Туро боғе ки мебошад гулистон,

Замине, ки дар он по мегузорӣ,
Ба он ту меҳри беандоза дорӣ,

Пур аз хунҳои сурханду сиёҳанд,
Ба ҷанги беамони мо гувоҳанд.

Фақат куштам, задам, хун рехтам ман,
Паёпай хоки золим бехтам ман.

Ту озодӣ, писарҷонам, ту озод!
Туро мурғи саодат бол бикшод.

Ба нафъи ту равон дар ҷӯй об аст,
Замин зархезу дурафшон саҳоб аст.

Барояд меҳр гарм аз қалби ховар
Барои диданат чун меҳри модар,

Шуда зикри забони халқ номат,
Ба ҳар ҷо менамоянд эҳтиромат.

Чаро номи ту Қодирпаҳлавон шуд?
Ба меҳнат чунки зӯри ту аён шуд.

Туро имрӯз чӯянвор тан ҳаст,
Ду дасти кӯҳкан, оҳаншикан ҳаст.

Ту аз даврону даврон аз ту розӣ,
Ватан дорад зи номат сарфарозӣ.

Чӣ гул кардаст айёми ҷавонет!
Чӣ хушбӯй аст боғи зиндагонет!...

Ҳаёт он қадр неъматҳо расондат,
Ки дигар ҳеҷ камбудӣ намондат.

Бароят лек як чизи дигар кам,
Ки онро орзу дорад падар ҳам.

— Падар, гӯед то фаҳмида гирам.
— Ту медонӣ, ки ман як марди пирам,

Ҷавонона намояд гарчи рӯҳам,
Вале чун оф

III
Сухан меёфтам гар шоирона,
Ба назм овардаме акси шабона.

Шаби уммедбахши ошиқонро,
Рафиқи саввумини ду ҷавонро.

Ба зери машъали рахшанда маҳтоб
Замин метофт чун дарёи симоб.

Миёни кӯҳҳои сар бар афлок,
Чаманзорону боғоти фараҳнок.

Кулоҳи сабз бар сар карда буданд,
Зи шабнам чеҳраро тар карда буданд.

Ҳама марду зани деҳ буд ба хона,
Ҳама паррандагон дар ошёна.

На аз сӯе садое мебаромад,
На зарби гашти пое мебаромад.

Фақат як ҷуфтакак паҳлӯ ба паҳлӯ,
Қадам оҳиста мезад лаб-лаби ҷӯ.

Аз он ҳар ду фақат меомад овоз —
Фақат овози дилҳои пур аз роз:

— Азимам, аҳди ман бишкастанӣ нест,
Дилам аз банди зулфат растанӣ нест.

Ману ту дер боз аст ошноем,
Ҳаводорони майдони вафоем.

Ту дар деҳ духтари бообрӯӣ,
Чаманро як гули хушрангу бӯӣ,

Ба меҳрат ҳар дилеро ошёнест,
Ба уммедат, кӣ медонад, киҳо нест!

Маро ба ёдат аммо як нафас нест,
Туро ошиқтар аз ман ҳеҷ кас нест.

Дилам ганҷинае бошад, ки дар он
Чу ганҷе хуфта танҳо меҳри ҷонон.

Дари ганҷина имшаб нағз во шуд,
Намедонам ба фикри ту чиҳо шуд...

Саодат ном дорӣ, эй дилором,
Маро ҳам кун саодатманд аз ин ном.

Дилам бетоқат аз кори падар шуд,
Ки ӯ акнун паи тӯи писар шуд.

Аз ин густохии ман гар наранҷӣ,
Гар ин ҳарфи маро осуда санҷӣ,

Ҷавобе деҳ, ки имшаб ман зи саҳро
Барам пеши падар онро чу савғо.

Арӯс аз шарм дида бар замин дӯхт,
Рухаш монанди оташпора афрӯхт.

Ҷавобаш дод: — Қодирҷон, чӣ гӯям,
Ба ҷуз хурсандият чизе наҷӯям.

Гирифта ёрро Қодир дар оғӯш,
Ҷаҳонро кард аз шодӣ фаромӯш.

Гумон мебурд, ки дар рӯи олам
Саодатноктар з-ӯ нест одам;

Гумон мебурд, ки моҳу ситора
Ба ӯ доранд бо ҳайрат назора.

Гумон мебурд, ки ёрони дилҷӯ
Муборакбод гӯяндаш зи ҳар сӯ;

Падарро бо лаби пурханда медид,
Рақибонро ҳама шарманда медид.

IV
Ҷавон аз кӯчаи қишлоқ мерафт,
Гуселонида ҷуфташ тоқ мерафт.

Қадам мезад ба қишлоқе, ки онро
Чу модар дӯст медорад ба дунё.

Дар он ҷо ёфт аз модар таваллуд,
Дар он ҷо соҳиби ақлу хирад шуд,

Дар он ҷо дид лутфи модарона,
Ҳаёти пурхурӯши наврасона.

Дар он ҷо дарс хонду илм омӯхт,
Дар он ҷо решаҳои ҷаҳлро сӯхт.

Дар он ҷо сарф ҳар гуна ҳунар кард,
Намуди деҳаи худро дигар кард.

Дар он ҷо боғи нав, гулзори нав сохт,
Биноҳои баланду равшан андохт.
Чунин бо ҳисси фахри фотеҳона
Қадам мемонд Қодир сӯи хона.

V
Баромад байрақи заррини хуршед
Ба рӯи қуллаҳои кӯҳи уммед.

Нидо карда ба меҳнат мардумонро,
Талабгорони бахти ҷовидонро.

Ҳаёти шаҳру деҳ дар ҷӯш омад,
Садои: Кӯш, ҷӯра,Кӯш! омад.

Сӯи саҳро назар андохтам ман,
Дили худро ба саҳро бохтам ман.

Назар андохтам то сер бинам,
Рухи он мардуми чун шер бинам;—

Рухи марду занони пилтанро,
Ҳунармандони саҳрову чаманро.

Занад то ин ки хирман пахта чун кӯҳ,
Барорад ғалла сар анбӯҳ-анбӯҳ.

Анору себ то шаҳдоб гарданд,
Тамоми меваҳо сероб гарданд,

Замину обдорони хушиқбол
Хурӯҷи паҳлавонӣ карда думбол,

Ба саҳро духтарони чашмоҳу,
Ҷавонмардони хандонрӯю хушгӯ,

Ба ҳамдигар гаҳе бо ҳар баҳона
Ҳамегуфтанд байти ошиқона.

Равон мешуд ба Қодир гоҳ-гоҳе
Нигоҳи гӯшаи чашми сиёҳе.

Дар ин ҳангом пире ларз-ларзон
Ба сӯи халқ меомад парешон.

Ба оташ ҳамчу испанди фитода,
Чу пӯлоди дар оташ тобдода.

— Ватан! — мегуфту сар то пой месӯхт,
Ватанро бо муҳаббат чашм медӯхт.

— Ба олам ин чӣ бадаҳдӣ, чӣ пастӣ?
Чӣ бешармӣ, чӣ расвоипарастӣ?

Агар душман кунун паймоншикан шуд,
Бибояд зидди ӯ дандоншикан шуд.

Ҳазор афсӯс ки бисёр пирам,
Ба монанди зи шастафтода тирам,

Вагарна зуд зин мекардам аспам,
Дубора мегирифтам роҳи касбам...

Илоҷе нест. Мегӯям писарро,
Ки гирад аспу шамшери падарро.

Дар ин ҷо пир агар тадбир ҷӯяд,
Ба ҷои пир асои пир гӯяд.

Ба пеши халқ марди қадхамида,
Нишаста, хеста омад расида:
— Писарҳоям! Ватан зери хатар шуд,
Ба мо Гитлери нокас ҳамлавар шуд.
Ҷавонони қавибозуи чун шер,
Ба ҳифзи мамлакат гиред шамшер!

Ба Қодир гуфт он пири ғазабнок:
Нишин маҳкам ба аспи зӯру чолок.

Ту ҳам бо дӯстонат рав ба майдон,
Нишон деҳ қудрати худро писарҷон!

Далери ман, сазовори падар бош,
Чу шамшери падар соҳибзафар бош!

Писарҳоро даме хомӯш-хомӯш
Нигаҳ карданд духтарҳои гулпӯш,

Ки бар ҳар як нигоҳе буд ҳувайдо
Адоват бар фашисти ваҳшисимо.

>>>